Monsters!
23 juli 2014
Bijna elk archeologisch onderzoek begint met het nemen van monsters. En er bestaan nogal wat soorten monsters: pollenmonsters, macrorestenmonsters, bottenmonsters, DNA-monsters, OSL-monsters, 14C-monsters etc. Veel monsters bevatten materiaal van biologische oorsprong dat zeer gevoelig is voor degradatie, een proces dat al begint zodra het materiaal uit de grond komt.
Daarom worden er strenge eisen gesteld aan het lichten, verpakken, analyseren, tijdelijke opslag en langdurige opslag (deponeren) van alle soorten monsters die in archeologisch onderzoek van belang zijn.
In de nieuwste versie van de KNA (OS11) is een subspecificatie ‘Monster’ opgenomen. BIAX heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het tot stand komen van deze belangrijke subspecificatie waarin op een overzichtelijke manier alle eisen die er gesteld worden aan het omgaan met alle soorten monsters worden genoemd.
Ook zijn er veranderingen in de classificatie van monsters. In het oude systeem was sprake van MA- (Monster Algemeen), MZ- (Monster Zaden) en MB-monsters (Monster Bot). MZ werd soms verward met Monster Zoölogie en MB werd verward met Monster Botanie. We zijn ook tot te conclusie gekomen dat er eigenlijk geen monsters bestaan waarin zich slechts één materiaalgroep bevindt. Daarom bestaan er nu Algemene Biologische Monsters (ABM) en Algemene Zeef Monsters (AZM).
Algemene Biologische Monsters (ABM) vormen de basis voor meerdere vormen van specialistische analyse, waaronder onderzoek van botanische macroresten, schelpen, insecten, mijten en resten van kleine zoogdieren, vogels, amfibieën en vissen. Ook kunnen ze de basis vormen voor chemisch onderzoek, DNA-onderzoek, isotopenonderzoek en onderzoek van een groot aantal microfossielen waaronder pollen, sporen, diatomeeën en fytolieten. Naast informatie die in direct verband staat met de voor de opgraving geformuleerde vraagstellingen, vormen de monsters een belangrijke reservebron voor eventuele toekomstige, onvoorziene analyses.
Algemene Zeef Monsters (AZM) worden genomen om een indruk te krijgen van de grovere component van een bepaalde laag of vulling. Doel is om archeologische artefacten te verzamelen, grote plantenresten, grote insecten, schelpen en botmateriaal (vissen, vogels, reptielen, amfibieën, zoogdieren en menselijk skeletmateriaal).
Voor alle details over het lichten, verpakken en opslaan (tijdelijk en permanent) van veel soorten monsters wordt verwezen naar de website van de SIKB.
