Hoogeloon-Kleine Beerze De resultaten van het eco-archeologisch onderzoek aan een Romeinse dam
Report number 440
| Publication date 01 januari 2009
Author Linden M. van der J. Roymans & H. Hiddink
Download report
In oktober 2008 is in opdracht van Waterschap de Dommel de aanleg van een ecologische verbindingszone in het dal van de Kleine Beerze archeologisch begeleid door RAAP Archeologisch Adviesbureau. Bij de werkzaamheden, op enkele honderden meters ten noorden van de Hoogcasterseweg bij Hoogeloon, zijn aan de rand van de bestaande beekloop een eiken paal en scherven van een Romeins dolium gevonden. Dit gebied was reeds eerder door Jan Roymans (projectleider RAAP Zuid-Nederland) als `archeologisch risicovol' aangemerkt.1 Aan de westzijde van de beek was namelijk al in 1988 een Romeins grafveld aan het licht gekomen bij een opgraving. Het grafveld was aangelegd rond een grote tumulus, de Kabouterberg, die echter bijna een eeuw geleden is afgegraven. Archeologen hebben altijd vermoed dat langs het grafveld in de Romeinse tijd een (zand)weg heeft gelopen, die het meer naar het zuidwesten gelegen terrein van de villa van Hoogeloon heeft verbonden met het gebied ten oosten van de Kleine Beerze. Naast de wellicht niet verrassende Romeinse resten zijn er op deze locatie nog enkele andere opmerkelijke vondsten gedaan. Vanwege deze vondsten is de begeleiding meteen opgeschaald naar een opgraving om de gevonden resten te kunnen beschermen. De ter plaatse gegraven beekmeander zou namelijk de locatie gaan eroderen. Daarnaast is er door de graafwerkzaamheden sprake van een ingrijpende verandering van de (conserverings)omstandigheden c.q. hydrologie ter plaatse. Bij de opgraving onder leiding van Jan Roymans en Henk Hiddink (ACVU-HBS) zijn de resten gevonden van een brug/dam én een voorde uit (vrijwel zeker) de Romeinse tijd, én een depot van tien hielbijlen uit de Midden-Bronstijd. Bij de opgraving zijn grondmonsters genomen voor palynologisch en zadenonderzoek. Deze grondmonsters kunnen tevens gebruikt worden voor 14C-dateringen. Daarnaast zijn houtmonsters verzameld voor de houtsoortbepaling, 14 C-analyse en dendrochronologische analyse. Vanwege het bijzondere karakter van de vondsten en de mogelijkheid tot verder onderzoek is een aanvraag ingediend bij de Provincie Noord-Brabant in het kader van de Beleidsregel Cultureel Erfgoed, hoofdstuk 3 het eco-archeologisch onderzoek. Deze aanvraag is door de Provincie Noord-Brabant gehonoreerd (kenmerk 1475798/1477886 en 1475798/1485246). Het eco-archeologisch onderzoek wordt door BIAX Consult uitgevoerd. De resultaten van het onderzoek zijn in dit rapport beschreven. In tabel 1 zijn de uitgevoerde werksoorten weergegeven. Tabel 1 Hoogeloon-Kleine Beerze, status diverse werksoorten zoals beschreven in de begroting. post werkomschrijving status A dendrochronologisch onderzoek afgerond B houtsoortbepaling afgerond 14 C C-bepalingen (hout en uit pollenbak) afgerond D onderzoek onverkoolde zaden afgerond E inventarisatie pollen afgerond F opstellen plan monsters, overleg, logistiek afgerond G analyse pollen afgerond H eindrapportage (pollen, hout en zaden) afgerond 1 Centrumcoördinaten 147.687/379.283, ARCHIS nr. 31461. BIAXiaal 440 2Figuur 1 Legenda op volgende pagina BIAXiaal 440 3Figuur 1 Hoogeloon-Kleine Beerze, locatie van de opgravingsputten. Vindplaats 1 is de locatie waar de brugresten zijn gevonden. Vindplaats 2 is de locatie waar de resten van de dam zijn aangetroffen. BIAXiaal 440 4