Veenvorming gedurende het Midden-Pleniglaciaal in het Groot Huisven
Rapportnummer 543
| Publicatiedatum 01 november 2011
[auteur] Linden, M. van der,
In mei 2011 is door RAAP Archeologisch adviesbureau een venige laag bemonsterd uit het Groot Huisven. Het (voormalige) Groot Huisven ligt in het natuurgebied de Groote Heide in de gemeente Heeze - Leende . Het Groot Huisven is de naam van een voormalig, zeer groot heideven van ruim 2,5 km lang. Het betreft een grillige laagte met een omvang van circa 150 ha. De laagte is mogelijk ontstaan als een stroomdal of een smeltwaterdal maar is later afgesloten geraakt. In de jaren twintig van de vorige eeuw is het gebied ontgonnen tot weiland en later is het in gebruik geweest als hooiland. Sommige delen zijn in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw met bomen beplant (zie figuur 1).
In en rondom het voormalige ven heeft men het voornemen om de teelaarde te verwijderen ten behoeve van natuurontwikkeling. Op basis van de richtlijnen voor venherstel volgens het Uitvoeringsplan venherstel Noord-Brabant uit 2007 is het nemen van een veenmonster een vereiste.
Voor het bemonsteren van de venige laag zijn op de onderzoekslocatie verschillende boringen in de voormalige venbodem gezet om de diepte van de vermoede venige laag te bepalen. Daarna is in het ven een kijkgat gegraven om de stratigrafie nader te bekijken. Hierbij kwamen twee venige lagen aan het licht waarvan de diepste een door zand bedekte, sterk door kryoturbatieverschijnselen geplooide venige laag was. In beide venige lagen is een profielbak geslagen. De diepste profielbak is naar BIAX Consult verstuurd voor een palynologische analyse.
Rondom het ven heeft onderzoek plaatsgevonden naar archeologische resten, maar er zijn geen vondsten gedaan.
Aan de hand van de palynologische analyse van het venige materiaal uit de profielbak is een vegetatiereconstructie gemaakt van de eerste veenvorming. Tevens is een monster genomen voor 14C-analyse om de ouderdom van de basis van de veenlaag te bepalen.
De diepste veenlaag uit de venbodem van het Groot Huisven is afkomstig uit het Midden-Pleniglaciaal (34.850 ± 300 BP). De datering van het venige pakket valt gedurende de koudere periode tussen de Hengelo en Denekamp interstadialen. Het is echter waarschijnlijker dat het venige pakket gevormd is tijdens een relatief warmere periode zoals het Hengelo of Denekamp interstadiaal. Het venige pakket is geplooid door kryoturbatieverschijnselen uit een latere zeer koude periode.
Zowel de macrorestenanalyse als de pollenanalyse laten een vegetatiebeeld zien van een zeer open landschap wat (lokaal) gedomineerd wordt door cypergrassen zoals scherpe / stijve zegge en blauwe zegge, maar ook waterdrieblad, wateraardbei, spirea en ruit. Op de wat droge stukken was een toendravegetatie met alsem, zonneroosje, selaginella, composietbloemigen en planten uit de ganzenvoetfamilie. Er waren zeer weinig bomen. Deze waren in struik- of dwergvorm aanwezig.