De kruidentuin van Den Haag-Uithofslaan 1 -
Zaden, pollen, hout en houtskool van de Romeinse tijd tot 1900
Rapportnummer 432
| Publicatiedatum 01 oktober 2010
Auteur Hänninen, K., M. van der Linden & C. Vermeeren
Download rapport
Het bouwrijp maken van de toekomstige woonwijk “De Seizoenen” in de gemeente Den Haag vormde voor de daar aanwezige archeologische waarden een bedreiging. In dit kader heeft de afdeling Archeologie van de gemeente Den Haag in het plangebied Uithofslaan vanaf 2001 archeologisch (voor-)onderzoek uitgevoerd. In het plangebied zijn zes vindplaatsen gekarteerd die dateren uit de IJzertijd, de Romeinse tijd en de Middeleeuwen. Op vindplaats 1 zijn behalve bewoningssporen uit de Romeinse tijd ook de resten opgegraven van een middeleeuwse uithofboerderij (figuur 1).1 Vindplaats 1 is onderwerp van deze studie.
Uit de Romeinse tijd zijn bewoningssporen van huisplattegronden, spiekers, waterkuilen of -putten, perceelgreppels en (paal)kuilen opgegraven. Van de middeleeuwse bewoning en later zijn sporen van steenbouw, water- en beerputten, afvalkuilen, greppels en goten aanwezig. De eerste vermelding van de uithofboerderij dateert uit 1296 toen de boerderij in het bezit was van het cisterciënzerinnenklooster Leeuwenhorst (1261 - 1573) uit Noordwijkerhout. Op een kaart uit 1631 is de boerderij nog aangegeven. Echter op de kaart van Cruquius uit 1712 lijkt de boerderij zelf verdwenen, hoewel het erf wel zichtbaar is.
Uit verschillende van de hierboven genoemde sporen of contexten zijn monsters genomen voor archeobotanisch onderzoek. Het ging om zadenmonsters, pollenmonsters, hout en houtskool. In dit rapport worden de resultaten van dit onderzoek beschreven. Waar mogelijk, zullen de volgende onderzoeksvragen over de voedselvoorziening/economie en het landgebruik uit de onderzochte periodes beantwoord worden.
Voor de Romeinse tijd:
- Hoe voorzag men zichzelf van voedsel? Wat is de relatie landbouw-veeteelt?
- Welke cultuurgewassen werden verbouwd en waar?
- Was er uitwisseling van producten op lokaal, (micro)regionaal of provinciaal
niveau? Is er iets te zeggen over de export van producten, zoals bijvoorbeeld
levering aan de stad en het militaire apparaat (surplusproductie)?
- Hoe ziet het houtgebruik op vindplaats 1 eruit en is er verschil met vindplaats 3 ?
Voor de Middeleeuwen en Nieuwe Tijd:
- Welke landschapszones werden geëxploiteerd? Welke aspecten spelen een rol bij
de locatiekeuze van de nederzetting?
- Welke verschillende exploitatiewijzen kunnen onderscheiden worden? Op welke
bronnen was de voedselvoorziening gebaseerd? Heeft ter plaatse akkerbouw of
veeteelt plaatsgevonden?
- Wat is de functie van de nederzetting?
- Hoe is het houtgebruik in deze periode en verschilt dit van de Romeinse periode?